سمفونی پاستورال

کتاب سمفونی پاستورال اثر آندره ژید

کتاب سمفونی پاستورال رمانی کوتاه و تکان‌دهنده از آندره ژید است که در سال ۱۹۱۹ منتشر شد. این اثر با نثری شاعرانه و موجز، به بررسی مفاهیمی مانند تضاد ایمان و عشق زمینی، خودفریبی مذهبی، و نابینایی (هم جسمی و هم معنوی) می‌پردازد.

داستان رمان سمفونی پاستورال

ماجرا از دفتر خاطرات یک کشیش پروتستان آغاز می‌شود که دختری نابینا و یتیم به نام «گرترود» را نجات می‌دهد و به خانه خود می‌آورد تا تربیت کند. کشیش با شور مذهبی و دلسوزی پدرانه شروع به آموزش گرترود می‌کند، اما به‌تدریج این احساس به عشقی عمیق و ممنوعه تبدیل می‌شود که خودِ کشیش از پذیرش ماهیت واقعی آن طفره می‌رود.

همسر کشیش، «آملی»، برخلاف شوهرش، واقع‌بین است و زودتر از همه متوجه می‌شود که دلسوزی شوهرش فراتر از وظیفه مذهبی است؛ اما کشیش هشدارهای او را به حساب حسادت و فقدان درک معنوی می‌گذارد. در این میان، پسر بزرگ کشیش، «ژاک»، نیز عاشق گرترود می‌شود و می‌خواهد با او ازدواج کند، اما پدر با استدلال‌های مذهبی و به بهانه‌ی مصلحت گرترود، با این عشق مخالفت می‌کند؛ مخالفتی که ریشه در حسادت پنهان خود او دارد.

نام کتاب (سمفونی پاستورال/آهنگ عشق) به سمفونی ششم بتهوون اشاره دارد که کشیش و گرترود با شنیدن آن تجربه‌ای مشترک از زیبایی جهان پیدا می‌کنند. اما طنز تلخ ماجرا اینجاست که گرترودِ نابینا جهان را زیباتر و پاک‌تر از واقعیت تصور می‌کند (چون گناه را نمی‌بیند)، و کشیشِ بینا نسبت به حقیقتِ نفسانیات خودش کور است.

در کتاب سمفونی پاستورال می‌خوانید:

✔ روایت اول‌شخصِ کشیشِ خودفریب و ناپایدار.​

✔ داستان عشق، گناه و وجدان در لباس معنویت.​

✔ شخصیت تراژیک ژرترود و مسئله دیدن/ندیدن.​

✔ نقد ظریف ریاکاری و تفسیر خودخواسته مسیحیت.​

«سمفونی پاستورال» آینه‌ای است برای ایمان و اخلاق؛ داستانی که نشان می‌دهد خطرناک‌ترین دروغ، آن دروغی است که ابتدا به خود می‌گوییم و اسمش را عشق و دینداری می‌گذاریم.